Category: san-kategori

Zèl lang kreyòl la kontinye ap deplwaye pou l ka vole pi wo

Òganizasyon Anseye Pou Ayiti (APA), ki se youn nan pi bon patnè Inisyativ MIT-Ayiti, reyalize katriyèm edisyon konkou tèks kreyòl li pou ane 2024 la sou tèm « Istwa lang kreyòl ayisyen an ». Objektif prensipal konkou sa a se ankouraje bon jan rechèch istorik pou anrichi konesans ti moun yo ak etidyan yo sou istwa lang kreyòl ayisyen an. APA te mande pou kandida yo devlope yon tèks sou twa aspè : a) istwa lang kreyòl la ; an) evolisyon lang kreyòl la jiska jodi a ; b) entegrasyon lang kreyòl ayisyen an nan lòt kilti.

Kore edikasyon nan lang manman se kore byennèt fizik, emosyonèl, sosyal ak ekonomik pou chak grenn Ayisyen

Doktè Michel DeGraff, Pwofesè lengwistik e Ko-Direktè Inisyativ MIT-Ayiti, ak Ernst Djeride Jean-Baptiste, Espesyalis nan kominikasyon ak lengwistik k ap feraye nan Inisyativ la, te brase lide nan yon webinè Gwoup Konbit Bibliyotèk Site Solèy te òganize sou paj Facebook li sou tèm « Ki sa nou bezwen pou nou grandi bon sitwayen avèk byennèt fizik, sosyal, mantal ak emosyonèl ». De (2) Grenadye MIT-Ayiti yo te ede entènot yo konprann nan ki sans itilizasyon kreyòl la nan ansèyman, soti nan klas ki pi ba yo jouk rive nan sa ki pi avanse yo, ka ede bati yon baz solid pou devlopman entegral chak grenn sitwayen ayisyen pou peyi a ka finalman dekole.

Ki wòl entèlijans atifisyèl ka jwe nan ansèyman ak pwomosyon lang kreyòl la ?

Gen anpil brase lide nan monn lan sou Entèlijans Atifisyèl (« EnA » an kreyòl oswa « AI » ann angle). Soti nan Google Translate rive nan ChatGPT, EnA vin okipe anpil plas nan lavi nou chak jou. Menm jan an tou, piti piti, EnA kòmanse antre nan sal klas yo. Nan blòg sa a, nou pral analize : (i) relasyon ant EnA ak edikasyon ; (ii) relasyon ant EnA ak lang kreyòl la ; (iii) kontribisyon MIT-Ayiti nan itilizyon EnA nan objektif pou n bay lang kreyòl la pi plis jarèt.

Ansèyman ak aprantisaj matematik vin pi fasil gras ak bourad Inisyativ MIT-Ayiti

Depi lè Inisyativ MIT-Ayiti kòmanse feraye nan lane 2010, objektif li se kore mouvman pou amelyore kalite edikasyon ann Ayiti sou fondasyon pedagoji entèraktif ak lang matènèl kòm zouti ki djanm pou ansèyman ak aprantisaj. Se kon sa MIT-Ayiti toujou ankouraje itilizasyon teknoloji nan sal klas epi bay gwo bourad nan pwodiksyon ak difizyon materyèl nimerik an kreyòl nan tout matyè e nan tout nivo. Objektif la se bay anseyan yo bèl kalite resous pou yo ede aprenan yo patisipe nan bati konesans pi fasilman ak kè kontan.

Yon egzanp patenarya pou ede tabli yon sistèm « lekòl tèt an wo »

Patenarya APA/MIT-Ayiti se egzanp pou lòt sektè ak lòt aktè nan tout domèn nan sosyete a. Enpak alyans sa yo enpòtan pou n bati ansanm yon Ayiti ki libere tout bon vre, yon Ayiti ki respekte dwa yon pèp souvren ki gran moun nan lakou l, yon Ayiti kote tout moun se moun — jan Papa Dessalines te vle a. Nou vle bati yon Ayiti kote chak ti moun ka jwenn bon jan kalite edikasyon san grate tèt — edikasyon nan lang natif natal la kòm sa dwa — yon Ayiti kote tout sosyete a valorize lang ak kilti nasyonal la. Lè n ede tout Ayisyen jwenn bon jan kalite edikasyon nan lang nasyonal la, se tabli n ap tabli fondasyon lekòl tèt an wo pou peyi tèt an wo.

Ochan Ayibobo pou Anbasadèz Dominique Dupuy, fanm vanyan

Se ak yon chay lonè respè, wi, nou menm nan ekip Inisyativ MIT-Ayiti ap koube chapo n byen ba pou n selebre travay ak reyalizasyon Anbasadèz Dominique Dupuy.  Anbasadèz la se chèf Delegasyon Pèmanan Ayiti nan Òganizasyon Nasyon Zini pou Syans ak Kilti (UNESCO) ki nan vil Pari an Frans, e li se Vis-Prezidan Konsèy Egzekitif UNESCO. MIT-Ayiti pwofite Jounen entènasyonal dwa fanm ak ti fi, nan dat 8 mas 2024, pou n sonnen 7 kout lanbi ochan pou konkenn chenn jefò Anbasadèz Dupuy, Fanm vanyan, ap fè depi plizyè lane pou valorize kilti ayisyen an ak lang kreyòl la sou sèn entènasyonal la.

Jounen Entènasyonal Lang Manman : Avantaj lang manman nan lekòl tèt an wo

« Edikasyon miltileng se pilye pou aprantisaj nan fanmi ak kominote », se an ba tèm sa a Òganizasyon Nasyon Zini pou Syans ak Kilti (UNESCO) ap selebre « Jounen Entènasyonal Lang Matènèl » 21 fevriye 2024 la. Youn nan objektif jounen sa a se ankouraje pwomosyon lang matènèl pou enklizyon ak reyalizyon Objektif Devlopman Dirab (ODD) yo. Tèm ane sa a mete aksan sou edikasyon miltileng k ap chache fè plis espas pou tout moun, sitou pou sila yo ki an kouch  defavorize yo, nan lide pou pwosesis ansèyman-aprantisaj la ka pi senp, pi fasil, pi efikas, pi enklizif.

Tout moun se moun, tout lang se lang : Nan lide pou MIT Libraries tabli patenarya, n ap kontribiye nan kreyasyon vèsyon nimerik Jounal Libète ki te pibliye ann Ayiti, an kreyòl, ant lane 1990 ak 1998

Jounen jodi a, se tout achiv jounal Libète nan lang nasyonal la, ki disponib, gratis ti cheri, sou entènèt. Sa se rezilta yon bèl konbit ant Bibliothèque Haïtienne des Spiritains, MIT Libraries ansanm ak Digital Libraries of the Caribbean. Achiv Libète sa yo ka sèvi pou ansèyman yon lòt kalite istwa d Ayiti ansanm ak edikasyon sou sitwayènte — san pa kè jako repèt, san tribilasyon nan yon lang ti moun yo pa konprann e ki toujou ap sèvi pou devalorize sa yo ye.

Yon jwèt an kreyòl pou selebre mwa lang ak kilti kreyòl

Nan okazyon Jounen Kreyòl pou n ta selebre tou lè jou tou patou, MIT-Ayiti ap envite n dekouvri bèl jwèt ki rele #VokabiLago ki se yon vèsyon kreyòl jwèt « Wordle » la. #VokabiLago se yon jwèt ki sèvi ak 32 lèt ki nan grafi ofisyèl lang kreyòl ayisyen an e ki nan lwa peyi a depi 1979.